اشعار محمدرضا عبدالملکیان

  • متولد:

دل روشنی دارم ای عشق / محمدرضا عبدالملکیان

دل روشنی دارم ای عشق 
صدایم کن از هر کجا می توانی
صدا کن مرا از صدف های باران
صدا کن مرا از گلوگاه سبز شکفتن
صدایم کن از خلوت خاطرات پرستو
بگو پشت پرواز مرغان عاشق
چه رازی است
بگو با کدامین نفس
می توان تا کبوتر سفر کرد؟
بگو با کدامین افق
می توان تا شقایق خطر کرد؟ 
مرا می شناسی تو ای عشق 
من از آشنایان احساس آبم
و همسایه ام مهربانی است 
و طوفان یک گل
مرا زیرورو کرد 
پرم از عبور پرستو
صدای صنوبر،
سلام سپیدار 
پرم از شکیب و شکوه درختان
و در من تپش های قلب علف ریشه دارد 
دل من، گره گیر چشم نجیب گیاه است
صدای نفس های سبزینه را می شناسم
و نجوای شبنم
مرا می برد تا افق های باز بشارت 
مرا می شناسی تو ای عشق 
که در من گره خورده احساس رویش
گره خورده ام من به پرهای پرواز
گره خورده ام من به معنای فردا 
گره خورده ام من به آن راز روشن
که می آید از سمت سبز عدالت
دل تشنه ای دارم ای عشق
صدایم کن از بارش بید مجنون
صدایم کن از ذهن زاینده ی ابر 
مرا زنده کن زیر آوار باران 
مرا تازه کن در نفس های بار آور برگ 
مرا پل بزن تا سحر
تا سبد های بار آور باغ
تو را می شناسم من ای عشق
شبی عطر گام تو در کوچه پیچید
من از شعر پیراهنی بر تنم بود
به دستم چراغ دلم را گرفتم 
و در کوچه عطر عبور تو پُر بود 
و در کوچه باران چه یکریز و سرشار
گرفتم به سر چترباران 
کسی در نگاهم نفس زد!
35250 13 3.97

خبر پتک سنگین در آیینه بود / محمدرضا عبدالملکیان

دلی داشتم، شانه‌برشانه رفت
دریغا که خورشید این خانه رفت

دریغا از آن شور شیرین، دریغ
از این‌جا، از این داغ سنگین، دریغ

از این‌جا که غم روی غم می‌رود
و اندوه و دریا به هم می‌رسد

از این‌جا که کوه است و پژواک غم
و جنگل که سر برده در لاک غم

از این‌جا که از سینه خون می‌رود
و ماتم ستون در ستون می‌رود

از این‌جا که قامت، دوتا کرده‌ام
خبر را لباس عزا کرده‌ام

خبر، فرصت تیغ با سینه بود
خبر، پتک سنگین در آیینه بود

خبر آمد و هر چه بر پا شکست
خبر آمد و پشت دریا شکست

خبر، تیشه بر ریشة جان گرفت
خبر، از دلم بود و باران گرفت

خبر آمد و چشم این خانه رفت
دلی داشتم شانه‌برشانه رفت

دلم رفت و شیون تماشایی است
و دیگر غم این‌جا، غم این‌جایی است

غم و غربت و من به هم آمدند
شب و شهر و شیون به هم آمدند

در این شور و شیون کسی گم شده است
و در سینة من کسی گم شده است

دریغا ستون‌های این سینه سوخت
و یک شهر در سوگ آیینه سوخت

بیا سوز ماتم که می‌خواهمت
خرابم کن ای غم که می‌خواهمت

خرابم کن ای غم، که بارانی‌ام
سزاوار آوار و ویرانی‌ام

خرابم کن امشب شکستن سزاست
غریبانه با غم نشستن سزاست

سزاوار دردم؛ صدایم کنید
به دردآشنا، آشنایم کنید

به آنان که شیپور شیون زدند
خبر را چون آتش به خرمن زدند

به آنان که کاری گران کرده‌اند
و بر شانه تشییع جان کرده‌اند

به آنان که در خود خجل مانده‌اند
به آنان که در سوگ دل مانده‌اند

به آنان که آیینه گم کرده‌اند
و خورشید در سینه گم کرده‌اند

به آنان که بی‌گاه پژمرده‌اند
و بر شانه چشم مرا برده‌اند

نمی بینم او را، خدایا کجاست؟
و آن چشم محراب و معنا کجاست؟

خبر آمد و چشم این خانه رفت 
دلی داشتم شانه‌برشانه رفت

 

2079 0 5

دو باره " کولبرها " می میرند ! / محمدرضا عبدالملکیان

سال هاست که ما را 
                 میان خودشان 
                          تقسیم کرده اند !

پدر خوانده ی من 
                   اصول گرا ! 
و پدر خوانده ی تو 
                  اصلاح طلب است ! 

فرقی نمی کند 
آن ها 
            دغدغه ی فرزندان شان را دارند !
آن ها 
         برای ما
               خیلی زحمت می کشند ! 

آن ها چه قدر مهربانند !
      می آیند
            به ما لبخند می زنند ! 
              برای مان سفره های رنگین می چینند !
              بچه ها را بغل می کنند !
                     با آن ها عکس یادگاری می گیرند ! 
            سالی یک بار 
                   با ما سوار اتوبوس می شوند !
             سالی یک بار 
                   به خانواده شهدا ، سر می زنند ! 
             و با دقت تمام 
                           برای ما لیست می نویسند !

پدرخوانده ها 
         چار چشمی 
                  مواظب صندوق ها هستند ! 

و نگرانند 
         نکند ما اسمی را 
                       اشتباه بنویسیم ! 
        و اسمی را به اشتباه 
                     در صندوق بیندازیم !  

آن ها می آیند 
          و دوباره ما را می شمارند !

و دوباره 
          یعنی ما هستیم ! 

و دو باره 
        یعنی خیال مان راحت باشد !  

و دو باره 
        پدرخوانده ها می روند 
                         تا چند سال بعد !


دو باره 
         دریاچه ی ارومیه 
                            تشنه است !

دو باره 
           " پلا سکو " فرو می ریزد ! 

دو باره 
          به آپارتمان های سفارشی 
                        تخفیف سفارشی می دهند !

دو باره 
         حقوق های نجومی 
                     قانونمند می شود !

دو باره 
       " کولبرها  " می میرند !

دو باره 
          ما از پس ریزگردها 
                             بر نمی آئیم !

این بار
        ورزشکاران
               در خیابان بهشت مسابقه می دهند !
        و کسانی در گورهای خالی 
                                         بیتوته می کنند !  

ساختمان پلاسکو 
                   فرو می ریزد !
اما کسی
         از سرنوشت پلاسکوی فرهنگ 
                                       خبری ندارد !

دوباره
           مدیرانی از جنس میز ! 
               مدیرانی از جنس ممیزی !
                  مدیرانی از جنس جشنواره و جایزه !
                           از جنس شام و پیام !
                      از جنس " آقای دن آرام ! "
                        سرنوشت شاعران را به بازی می گیرند ! 

دو باره 
      پدرخوانده ها می آیند 
              پلاسکوی فرهنگ را 
                          تسخیر می کنند !
          و مدرک های معادل دکترا را 
                           بین خود تقسیم می کنند ! 

با تدبیری قشنگ 
             به شاعران مرده 
                         جایزه می دهند !

و با همان تدبیر
             برای " سهراب " معلم پیدا می کنند !

و این بار 
         برای دبیری شعر فجر 
                   از کشوری دیگر
                     شاعر وارد می کنند !

و حافظ با تعجب 
                فقط نگاه می کند !
و حافظ سرش را 
               میان دو دست گرفته است ! 
 و حافظ 
                  شاید گریه می کند ! 

دوباره 
          پلاسکوی فرهنگ را 
                      پنهان می کنند !

دوباره 
       ردپای فرهنگیان بازنشسته 
                 به جلوی مجلس ، کشیده می شود !

دو باره 
         حقوق کارگران معادن 
                           به تعویق می افتد ! 

دو باره 
           از معادن زغال سنگ 
                  جسدهای جزغاله شده را 
                                    بیرون می کشیم !

دو باره 
         در غربت انقلاب 
                  کسانی نفر به نفر 
                           در سوریه شهید می شوند ! 
و فرزندان کسانی 
                 از اروپا و امریکا 
                             پاس اقامت دایم می گیرند ! 

و دوباره
           همه ی تقصیرها 
                  به گردن دولت های قبلی ست !

دوباره .... 
      و بازهم دو باره !
                   دو باره !
                     دو باره !

با این همه 
           پدرخوانده ها 
                    دو باره 
                     ما را نفر به نفر می شمارند ! 

و ما هم 
       باید مواظب باشیم 
                 و فراموش نکنیم 
پدرخوانده ی من 
                اصول گرا ! 
و پدر خوانده ی تو 
                اصلاح طلب است ! 



                            ویرایش نهایی - 15 اردیبهشت 96

                                   محمد رضا - عبدالملکیان

1074 2 5

و اسبان عاشق که بی عشق برگشته بودند / محمدرضا عبدالملکیان

عطش بود و آتش
و آیینه می سوخت در تشنه کامی
و می سوخت بال کبوتر
و بیداد می کرد زنجیر در پای فریاد
و من تشنه بودم
عطش بود و آتش
به لب تاول بادهای کویری
و چشم پرستو که می سوخت
در شعله ی شن
و دست دروگر
که با دست نامردمی ها درو شد
و من تشنه بودم
عطش بود و آتش
و بر شانه ی سبزه سنگینی مرگ
و زخم ملخ بر گلوگاه گندم
و بر شانه ی شوق
تیغ شقاوت
و بی باری باغ
و بی رحمی باد
و بی داد طوفان
و من تشنه بودم
عطش بود و آتش
و من مانده بودم
و زین های خالی
و زین های خونین
و اسبان عاشق
که بی عشق برگشته بودند
عطش بود و آتش 
و پیغام باران از آن سوی بیداد
و این سو، من و زین خالی
و این سو، من و زین خونین
و اسبان عاشق
و آن سوی دیوار آتش
سرود سحرخیز باران
سرودی چه روشن
سرودی چه نزدیک
اذان بود و بیداری شب
و یک آسمان راز باران
و میل شگرف شکفتن
و من اسب را گفته بودم
و پل بستم از دل
و دریا مرا دید
و از سمت رویش
کسی با اشارت مرا خواند
و معنای یک گل مرا زیر و رو کرد
سراپا عطش
از کمین گاه آتش
من و شیهه ی اسب با هم گذشتیم
و دریا به من آفرین گفت
و من جوشش چشمه ها را شنیدم
و با طعم باران نفس تازه کردم
و گفتم که دریا مرا می شناسد
و من عشق را گفته بودم
و من فرصت خارها را
وجین کردم از خویش
و من از گلوگاه گل
رُسته بودم
و من تاول سال های عطش را
ز تن شسته بودم
4116 7 4.39

سنگ، سنگ نیست... / محمدرضا عبدالملکیان

سنگ، سنگ نیست
پشتِ حرفِ سنگ
حرف دیگری است
این صبورِ پُر صلابتی
که قد کشیده تا قرابتِ قرون
این همیشه ساکت
این سرود زنده
این حقیقت درون
زندگی، همین کوه رو به روست
این سپیدِ سربلند
این نشانه ی شکوهمند
این که تا هنوز و تا همیشه
با زلال آسمان
گرم گفتگوست
زندگی همین درخت های دره
این چهار چشمه
این عقیل
این هنوز هم غریب
زندگی همین
بچه های کوه و دره
این هماره مردم نجیب
زندگی همین هوای حیرت است
آن جوانه ای که چشم بسته
بی قرارِ فصلِ فرصت است
این اشاره
این اشاره ای که می شود
آن بنفشه ای که می رسد
آن بهانه ای که بر بنفشه تاب می دهد
زندگی همین تبسم طبیعت است
سنگ، سنگ نیست
این کبودِ برف پوشِ چشمه جوش
زندگی همین
کوه پر سخاوت است
چارچشمه ای که
چشم های تابناک دره است
زندگی همین
چند خانه 
آن چراغ دور
زندگی همین
چند خانه
آن چراغ دور
زندگی همین
روستای ساده و صبور
این نهال
آن درخت های ریشه بسته
زیر سینه سار کوه
این بلند
این ترانه خوانِ ساکت
آن طنینِ پرشکوه
سنگ، سنگ نیست
زندگی همین سه حرف
ردِ تُردِ دست های آیه
روی بافه های برف
رو به رو بهار
در پی شکفتنی دوباره است
زندگی، همین اشاره است
3843 0 4.83

هنوز فرصت هست / محمدرضا عبدالملکیان

هنوز فرصت هست
برای دیدن یک گل
هنوز فرصت هست
هنوز می شود آیینه را تماشا کرد
و خط کشید به روی خطوط ناروشن
هنوز می شود از خانه تا خیابان رفت
و چشم را به تماشای واقعیت برد
نگاه کن!
هجوم وسوسه ی میدان
و آرزوی فروش دو پاکت سیگار
چگونه غربت مردان روستایی را
گره زده است به آغاز بی سرانجامی
و چشم مزرعه می سوزد
و چشم مزرعه در انتظار کسی است
که بند حادثه او را ز روستا دزدید
کسی که دور شد از روزهای بذرافشان
و ردپای طلوع گیاه را گم کرد
نگاه حادثه می گوید
کسی به فکر شکفتن و خوشه دادن نیست
دو پاکت سیگار
برای گریه ی گل های روستا
کافی است
هنوز فرصت هست
هنوز می شود از چشم های بارانی
دری گشود به معنای اولین خورشید
و پشت حوصله ی عشق زندگانی کرد
نگاه کن شاعر
هنوز روشنی نام یک ستاره ی سبز
چراغ کوچه ی ماست
چراغ کوچه ی ما را چرا نمی بینی
هنوز شعر تو از جنس مهربانی نیست
هنوز کودک امسال با تو بیگانه است
تو مانده ای و حصار هماره ی عادت
تمام دغدغه ات یک فصاحت موهوم
و سنگچین قوافی
نگاه کن شاعر
تو مانده ای و حصار بلند بی خویشی
تو مانده ای و هجوم مکنده ی تصویر
تو مانده ای و صدایی که اهل عاطفه نیست
تو مانده ای و غم «حجم»
تو مانده ای و غم «موج»
تو مانده ای و سراب
نگاه کن شاعر
هنوز شعر به «اخوانیات» مشغول است
و چشم های تو غمناک زخم انسان نیست
و چشم های تو در جستجوی عشق نبود
و چشم های تو در کوچه های شهر نگشت
و دست عاطفه هرگز تو را نچرخانید
هنوز فرصت هست
هنوز می شود از دست خالی یک مرد
غم شبانه ی یک خانه را سراغ گرفت
هنوز می شود از پله های درمانگاه
برای دیدن اندوه شهر بالا رفت
و صبر کرد و نشست
و مثل آینه پر پر شد
و سطر اول یک شعر می شود آغاز
برای دیدن خوبی
برای خوب شدن
برای خیمه زدن در نگاه یک کودک
هنوز فرصت هست
هنوز می شود از خانه تا خیابان رفت
و چشم را به تماشای واقعیت برد
نگاه کن
چگونه می رمد از من نگاه کودکی ام!
به جستجوی کسی باشیم
کجاست گمشده ی من؟
هنوز می شود آینینه را تماشا کرد
و خط کشید به روی خطوط ناروشن
4055 0 4.43

مادر سلام، خانه ات آبادان / محمدرضا عبدالملکیان

مادر، سلام
خانه ات آبادان
گفتم که خانه ات؟
در نامه ی تو خواندم و دانستم
بیداد زخم ظالم موشک
سقف گلین خانه ی ما را
به خاک ریخت
مادر غمت مباد
که پاهای ما به پاست
دست تو، دست من
دست هزار من
می سازد و دوباره می آغازد
هر آنچه را که تیر فتنه می اندازد
گفتی:
«آن شب که موشک آمد و ویران کرد»
«مریم به خواب بود»
«فردا فقط عروسک خونینش»
«بر جای مانده بود»
«یک هفته بعد نیز
یک پیرمرد
دست به خون نشسته ی مریم را
از قلب سبز باغچه ی سرخ خانه اش
در لا به لای گریه ی گل ها جست»
«مظلوم کوچکم
اینگونه در شقاوت ظلمی بزرگ
سوخت»
مادر غمت مباد که تاریخ جنگ ما
با خون پاک و روشن مریم
نوشته خواهد شد
با دل، نگاه کن
تاریخِ پُر تلالو مظلومان
سرشار از شکفتن مریم هاست
این نامه را
از جبهه ی جنوب
از سرزمین زخمی خوزستان
با خون پاک و روشن مریم
با خون پر تلاطم کارون
با خون کرخه می نویسم و می گویم:
مادر غمت مباد
اینجا حضور روشن ایثار
جاری تر از تلاطم کارون است
مادر، اینجا ستاره ها همه روشن
اینجا ستاره ها همه نزدیک
در یک شب حماسه و حمله
بر بام خاکریز
گرمای یک ستاره ی قرمز را
من با دو دست خویش چشیدم
دیروز
در هُرم آفتاب و آتش جبهه
یک زن به سن و سال تو را دیدم
گفتم: سلام مادر
چرخی زد و  به شوق نگاهم کرد
در التهاب گونه ی او
قد کشید اشک
گفتا: «شهید شد»
«با کرخه نور تا دل دریا رفت»
«مثل صدای اوست، صدایت»
«او پاره ای ز پیکر من بود»
«نه
من پاره ای ز پیکر او بودم»
مادر
این نامه یک اشارت کوتاه
از سرزمین نور و نخل و پرنده است
از سرزمین زخمی خوزستان
از سرزمین راز شهادت
از سرزمین فرصت پرواز
اینجا، فرصت برای نوشتن زیاد نیست
خشم تفنگ منتظر پنجه ی من است
مادر 
چشم انتظار باش
خداحافظ
5511 1 4.64

خیابانی که مبل، در آن نمایشگاهی ندارد / محمدرضا عبدالملکیان

كوپن 356، تخم مرغ
لباس می‌ پوشم 
و از پله‌ ها به زیر می ‌آیم 
از خانه به خیابان 
خیابان هاشمی 
خیابان مأنوس 
خیابان سلام دل ها 
خیابان صمیمیت سلام ها 
خیابان بار عاطفی كلمات 
خیابان خانه ‌های كوچك 
خیابان دل های بزرگ 
خیابان خانوارهای نُه سر عائله 
خیابان خانوارهای شش نفر شهید 
خیابان صبر
خیابان سنگر
خیابان سر به زیر
خیابان سرفراز
خیابان بی ادعا
خیابان صف های بلند عاشورا
خیابان هاشمی
خیابان کم توقع
خیابان مصمم
خیابان ریشه دار
خیابان مستقل
خیابانی که مبل، در آن نمایشگاهی ندارد
و ساندویچ فروشی هایش
همیشه در غربت و کسالت زندگی کرده اند
خیابان ازدحام نانوایی ها
خیابانی که شیرینی دانمارکی نمی خرد
خیابانی که جین نمی پوشد
خیابانی که کراوات نمی زند
خیابانی که مژه های طبیعی را دوست دارد
خیابانی که قلم پای پانک ها را خرد می کند
خیابانی که لباسش را از تعاونی ها می خرد
خیابانی که لباس تنش را
برای سیل زدگان می فرستد
خیابان هاشمی
خیابان پیکان های مُسن
خیابان هُل دادن ژیان
خیابانی که بنز و بی.ام.و، با هراس تمام
از تیررس نگاهش می گریزند
خیابان هاشمی
خیابان بی پیرایه
خیابان یکرنگ
خیابانی که دروغ نمی گوید
که احتکار نمی کند
گران نمی فروشد
و در مرداب گاو صندق ها
زندگی نمی کند
خیابان هاشمی
خیابان مردان کار
خیابان دست های پینه بسته
خیابان زنان سجاده و صبر
خیابان دلشکسته
خیابانی که پس از هر حمله
حجله ها در آن صف می بندند
و کوچه هایش چراغان می شوند
خیابان چراغان
خیابان ستاره باران
خیابانی که هر شب جمعه
قرار ملاقاتش را با بهشت زهرا
فراموش نمی کند
خیابانی که اسرائیل را می شناسد
و رادیویش را گوش نمی کند
خیابان هاشمی
خیابانی که  سر بر دامن بیگانه نمی گذارد
خیابانی که نوکر نیست
خیابانی که بشقاب های اروپا را نمی شوید
خیابانی که دربان رستوران های پاریس نیست
خیابانی که تعظیم نمی کند
تحقیر نمی شود
انعام نمی گیرد
خیابان هاشمی 
خیابان سربلند 
خیابانی كه كوتاه نمی‌ آید 
خیابان اول خط 
خیابانی كه با یك اتوبوس 
به میدان انقلاب می‌پیوندد 
خیابانی كه همیشه از او وحشت دارند 
خیابانی كه همیشه برایش نقشه می ‌كشند 
خیابانی كه هر روز بمبارانش می‌ كنند 
خیابانی كه هر روز متولد می ‌شود 
خیابانی كه هر روز در مدرسه 
نام‌نویسی می ‌كند 
خیابانی كه هر روز بزرگ می ‌شود 
خیابان هاشمی
خیابان گلاب قمصر
خیابان کاسه های نذری
خیابان سفره ی ابوالفضل
خیابان بیداری
خیابان کوی فرهنگیان
خیابان معلم و مدرسه
خیابان کتاب و کارنامه
خیابان ممتاز
خیابانی که هر روز امتحان می دهد
و هر روز عکسش را بزرگ می کنند
و هر روز عکسش را بر در و دیوار محله
می چسبانند
خیابان هاشمی 
خیابانی كه مرا می‌ شناسد 
خیابانی كه برایم دست تكان می‌ دهد 
خیابانی كه شعرهایم را می‌ خواند 
خیابانی كه غم هایش را به من می‌ سپارد 
خیابانی كه شعرهایم را تصحیح می ‌كند 
خیابانی كه كلمات مهجور 
و مصراعهای متكلف را 
از شعرهایم پاك می ‌كند 
خیابانی كه همیشه حرف دلش را 
در شعرهایم جستجو می ‌كند 
خیابانی كه همیشه به دست هایم نگاه می‌ كند 
 
نگاه می‌ كنم 
به دست هایم نگاه می ‌كنم 
كوپن 356! 
دست هایم را پنهان می‌ كنم 
خیابان هاشمی لبخند می‌ زند 
آغوش می‌ گشاید 
و به سویم می ‌آید 
و من 
شرمگین و شتابناك 
از خیابان هاشمی می‌ گریزم 
از پله‌ها بالا می ‌روم 
به خانه باز می‌ گردم 
و كوپن 356 
در میان خشم سرانگشتانم 
مچاله شده است 
3277 1 2.64

نلغزیم در باد/ نلغزیم در سمت برچیدن گل / محمدرضا عبدالملکیان

همین گونه خوب است
بمانیم
بمانیم در درس اول
بمانیم در آب - بابا
بمانیم تا کودکان دبستان
بیایند
بمانیم تا مهربانی
بخندد
من از حاصل ضربِ اعدادِ بیگانگی
بیم دارم
من از حرصِ در خود فرو ماندگان
مانده بیگانه با هرچه باران، بهاران
من از مکرِ این دشمنِ خانگی
بیم دارم
بمانیم در جوشش چشمه هایی
که با ذات بخشندگی زنده هستند
بمانیم تا آب معنی شود 
در نفس های تابنده ی شمعدانی
بمانیم در فرصت مهربانی
و معنای انسان
فقط این دو حرف است 
بمانیم 
تا گل بروید
همین گونه خوب است
همین گونه، یعنی همین لحظه
این پنجره
آن نگاهی که در کوچه مانده است
همین گونه، یعنی همین خانه
این گفتگو در حضورِ
همین چند گلدان شاداب
همین گونه، یعنی همین باغ
این سرو
این بید مجنون
همین گونه، یعنی همین نیمکت
این نگاه صمیمانه
این رقص فواره در باد
همین گونه، یعنی همین بادبادک
که پیوسته با شاخه ی شوق کودک
همین گونه خوب است
همین گونه ، یعنی که هرکس بگوید دلش را 
و بگذار من هم بگویم
از آرامش آسمان و کبوتر
و بگذار من هم بگویم چرا آسمان
آبی بی دریغی است
و بگذار من هم بگویم
چرا در زمین، خواب آهو
پر از اضطرابی عمیق است
و بگذار من هم بگویم که
در باور مرزها
مرگ پهلو گرفته است
و بگذار من هم بگویم سیاست چرا مهربان نیست
و بگذار من هم بگویم که بر خاک غلتیدن برگ
این سبز
این سبزها، اتفاقی نبوده است                                                 
و بگذار من هم بگویم که
سهم قناری قفس نیست
و دیوار ، یعنی که خود خواهی من
و دیوار ، یعنی چه اندازه دوریم
از دور دست تماشا                
بیا ذات دیوار را
از ضمیر زمین گیر انسان بروبیم
و انسان به اندازه ی آسمان هاست
و ای کاش جز آسمان را نگوییم
همین گونه خوب است
همین گونه ، یعنی که آیینه بودن
فقط روشنی را سرودن
همین گونه ، یعنی نلغزیم
نلغزیم در سمت خواهش 
و سمتی که خَم می شود مرد 
و سمتی که هرگز صنوبر ندارد
همین گونه ، یعنی سپیدار با بادها
همسفر نیست
نلغزیم در باد
نلغزیم در سمت برچیدن گل
و سمتی که گم می شود رد پای کبوتر
و سمتی که از فرصت گل کسی باخبر نیست
همین گونه خوب است
همین گونه ، یعنی که هر کس
به اندازه ی آسمان سهم دارد
بباریم
بباریم بر انتظار عطشناک هرجا که یک ریشه
دلواپس رویش یک جوانه است
بباریم تا آهوان زبان بسته، پایان نگیرند
همین گونه خوب است
همین گونه یعنی زمینی پر از زندگانی
همین گونه یعنی که با ماشه 
انگشت دل آشنا نیست
همین گونه، یعنی که آهو بیاید
که آهو بماند
که آهو نترسد
همین گونه خوب است
همین گونه ، یعنی الفبای باران
همین گونه ، یعنی که
هر تشنه ای را شنیدن
به معنا رسیدن
گره خوردن ریشه با نور
همین گونه یعنی
فقط این درختان
فقط این درختان دلبسته با خاک
خورشید را دوست دارند
همین گونه ، یعنی که
در سمت ریشه
همین گونه ، یعنی که
در سوی رویش
همین گونه ، یعنی که
درسمت و سوی شکفتن بمانیم 
بمانیم تا کودکان دبستان بیایند
3140 0 4

از جنگ، هیجده روز کوچکتر است / محمدرضا عبدالملکیان

سرباز کوچکی است
با جنگ بزرگ شده است
و از جنگ، هیجده روز کوچکتر است
هر چیز و همه چیز
در ذهن کوچکش
به جنگ می پیوندد
و بازی های هر روزه اش
چیزی فراتر از جبهه ای کوچک نیست
با بالش ها و پشتی ها سنگر می سازد
و بی مسلسل کوچکش
از سنگر پای به بیرون نمی گذارد
در ذهن کوچکش
نقش های مدور قالی
مین های دشمن است
همیشه، پا را به احتیاط بر زمین می گذارد
در خیابان به هر نظامی سلام می کند
و در اتوبوس خود را تا کنار آن ها می کشاند
هر وقت کاغذ و خودکار می خواهد
می دانم که از جبهه
نامه ای برای ما نوشته خواهد شد
هر روز نان سفره را
میان سربازهای خیالش
قسمت می کند
با آن ها بر سفره می نشیند
و با آن ها غذا می خورد
بر لیوان آب پُل می بندد
و ریحان ها را از آن عبور می دهد
از نمکْپاش
نارنجک می سازد
از قاشق
خمپاره
از چنگال
چلچله
و لبه های نان بَربَری را
با سبزی می پوشاند
(تانک را استتار می کند)
هر روز
و هر روز چندین بار
سربازها
تانک ها
و هواپیماهایش را در دو سو می چیند
او همیشه در یک سو می نشیند
و گاهی من و یا مادرش در سویی دیگر
او همیشه ایران است
او همیشه پیروز می شود
و او همیشه از کشتن هیچ سربازی
خوشحال نمی شود
شب های بمباران
با اولین آژیر
مسلسل کوچکش را بر می دارد
و چراغ ها را خاموش می کند
او با معصومیت کودکانه اش
اضطرابش را از ما پنهان می کند
با صدای هر راکت
دست های کوچکش
بر گردنم گره می خورد
او می گوید:
«سنگر گرفته ام»
و من می دانم پناه آورده است
مهتاب، نگاه هراسناک کودکم را
در چشمانم می نشاند
و تپش های قلب کوچکش
خروشِ خشم را در رگ هایم می گرداند
در خانه سکوت است و در آسمان آوار بمباران
او می گوید: «سنگر گرفته ام»
ومن، با سرانگشتان قلبم
کتاب مظلومیت را
در چشمان معصوم سرباز کوچکم
ورق می زنم
2175 1 5

من کلاس چندمم؟ / محمدرضا عبدالملکیان

ساده با تو حرف می زنم
مثل آب
با درخت
مثل نور
با گیاه
مثل شب نورد ِ خسته ای
با نگاه ماه
ساده با تو حرف می زنم
ناگهان مرا چرا چنین
به ناکجا کشانده اند ؟!
کیست اینکه خیره مانده این چنین
مات و مضطرب در نگاه ِ من ؟
من؟ نه،
این، نه من
نه، نیستم!
این غریب!
این غریبه ی شکسته!
کیستم؟
مادرم کجاست؟
من کلاس چندمم؟
دفترم
کتاب فارسی
جزوه های خط من کجاست؟
من چرا چنین هراسناک و مضطرب.. ؟
من که در کلاس
جزو بچه های خوب بوده ام
ساکت و صبور
من همیشه گوش داده ام
دفتر مرا نگاه کن
بارها و بارها
بی غلط نوشته ام :
"آب"
"آذر"
"آفتاب"
مشق های من مرتب است
موی سر و ناخنم....
پس چرا چنین؟
این غریب
این غریبه
در حصار قاب ِ آینه
این که شانه می کشد به موی خویش
کیست؟
شانه؟!
من کلاس چندمم؟
مات و گیج و گنگ
مانده ام میان
آنچه هست و نیست
نه، نبوده، هیچگاه
این حصار و قاب
جزو درس های من نبوده است
من هنوز کوچکم
این لباس را
پس چرا بزرگ کرده اند؟
این یکی دو شیشه قرص
این سه چهار قبض برق و آب
این جواب آزمایش
این غذای بی نمک
این خطوط مبهم کتاب
عینکی که مانده روی میز
این زنی که هست
مادری که نیست
این سوال های بی جواب
مال کیست ؟
ساده با تو حرف می زنم
این توقف عجیب
این همه حساب
این شتاب صبح
این حقوق
این اداره
این دروغ چیست ؟
من مدیر نیستم
این اتاق هست
میز هست
پله هست
پشت در دوباره کیست ؟
حس مبهمی میان هست و نیست!
من بزرگ نیستم
شاعرم ولی
شعرهای این کتاب را
بچه های کوچه "دوآبه" گفته اند
من دلم برای بچه های کوچه "دوآبه" می تپد
من دلم برای "هفت سنگ"
من دلم برای "زو"
"ماله" و "گلو"
من دلم برای آن شب قشنگ
من دلم برای جاده ای
ـکه عاشقانه بود
آن سیاهی و
سکوت
چشمک ِ ستاره های دور
من دلم برای «او» گرفته است
ساده با تو حرف می زنم
من دلم برای روزهای دورتر
قصه ی شبانه پدر
من دلم برای نعمت
احمد و منیر
طاهره
من دلم برای باغ گوشه
فرصت غروب
اولین ستاره
پنجیمن درخت سیب
من برای چشمه ای
که با دلم همیشه حرف داشت
حس و حال قورباغه ها
من دلم برای تخت ِ چوبی سه لنگه ای
چراغ ِ گرد سوز
رقص برگ و
بازی نسیم
من دلم برای سفره ای که ساده بود
نان تازه ی "تـِـو ِی"
چشم های مهربان
دست های کار
من دلم برای روزهای زندگی گرفته است
ساده با تو حرف می زنم
این پرنده ای که من کشیده ام
چرا نمی پرد ؟
این ستاره
سرد و کاغذی است
این درخت
بی بهار مانده است
دانه های این انار
طعم مرگ می دهد
من دلم گرفته
هر چه می روم نمی رسم
رد پای دوست
کوچه باغ عشق
سایبان زندگی کجاست ؟
من کلاس چندمم ؟
کودکی
بهانه ی بهار را گرفته است
دخترم نسیم
او که اضطراب امتحان
به چهره اش نشسته است
او که تکیه می دهد به من
او چرا
مرا به کوچه های کودکی نمی برد ؟
ساده با تو حرف می زنم
من چقدر تشنه ام!
مادرم کجاست ؟
من چگونه بی چراغ
من چگونه، بی اشاره ای درست
می رسم به چشمه ای
که چاره ساز زندگی است
دخترم نسیم
روبروی من نشسته است
مات!
خیره!
خنده!
خواب نیستم
بوی خاطرات دور
بوی پونه
کوچه ی "دوآبه"
حوض سبز
دخترم سلام می کند
مادرم کنار در
مات!
خیره!
خنده!
ناگهان
هر سه کودکیم
هر سه پشت میز یک کلاس
زنگ فارسی است
باز:
"آب"
"آذر"
"آفتاب"
این پرنده ای که من کشیده ام
این پرنده می پرد
این پرنده آشناست
این پرنده در تمام مشق های من
نوشته می شود
این پرنده
بوی کوچه ی "دوآبه" می دهد
این پرنده خسته نیست
این پرنده با نسیم حرف می زند
چشم های این پرنده
چشم های مادر من است
قاب ها
حصارها
شکسته است
خواب نیستم
کیف من کجاست
دیر شد
به مدرسه نمی رسم
2751 0 4.8

پدر به مزرعه برگردیم / محمدرضا عبدالملکیان

پدر به مزرعه برگردیم 
دلم برای سحرهای بذرافشاندن
دلم برای تقلای چرخ خرمنکوب
دلم برای زمین های بارور تنگ است 
پدر به مزرعه برگردیم 
و دست سبز و نوازشگر درختان را 
دوباره بفشاریم
و بیل منتظر آب و آبیاری را
دوباره برداریم 
چه آسمان سیاهی!
چه روزهای بدی!
غرور کاذب شهر 
غریو آهن و الکل 
شکوه سادگی ام را مچاله خواهد کرد
پدر نمی خواهم 
که شهر نفرت و نفرین 
که شهر پوشالی 
مرا حرام کند
مرا تمام کند
مرا که دامنه دارم 
در عشق و آب و علف 
مرا که خاطره ی چشمه های شفافم
مرا که از نفس پاک پونه سرشارم
پدر به مزرعه برگردیم
کنار بیشه ی «راجی»، کنار تپه ی کنگر
نگاه عاشق«کیتو»
هنوز منتظر است 
هنوز منتظر شوق روستایی من 
هنوز منتظر دست خوشه پرور تو 
هنوز منتظر آبیاری عشق
که ریشه در نَفَس شرم و 
نبض نی دارد
پدر تو می دانی
که عشق در قفس شهر پا نمی گیرد
که عشق در قفس شهر؛ لال خواهد شد 
میان ادکلن و اخم مضحک میدان 
میان جاز و جنون 
و انفجار هوس
چه روزهای سیاهی!
چه فصل دلتنگی!
پدر به مزرعه برگردیم
به فصل شبنم و بانگ خروس و صبح زلال 
به بازخوانی عطر نجیب خاطره ها
به میهمانی باران، به باغ چلچله ها
به میهمانی آواز آشنای بهار 
به میهمانی آغوش باز گندمزار 
پدر دلم تنگ است 
4108 2 3.8

بم، شهر سقف های بی ستون / محمدرضا عبدالملکیان

گریه می کنم
گریه می کنم فقط
گریه می کنم برای تو
شام آخر
صبح جمعه
صبح بی ستاره، بی فروغ
صبح هولناک
امتزاجِ ناگهانِ خون و خاک
ضجه های زیر خاکِ بم
بم، شهر سقف های بی ستون
نخل های بی شمار واژگون
گریه می کنم
گریه می کنم فقط
دست های کوچکش کجاست؟!
نازنین من ببین
پلک های بسته
شانه ی شکسته
خون خفته روی گیسوانِ
این عروسک سه ساله را
نگاه کن!
در خرابه های بم
خون شتک زده است روی خون
غم نشسته روی غم
گریه می کنم
گریه می کنم فقط
این پتو
این کلاه و کفش
این یکی دو پیرهن
که مانده روی دست من
برای چیست؟!
کودکم که رفت
دخترم که پرکشید
مادرم که نیست
پس عزیز من
عزیز ناشناس شهرهای دوردست
لطف کرده ای ولی
این لباس
این لباس ها برای کیست؟
گریه می کنم
گریه می کنم فقط
گریه می کنم برای چندها هزار رفتگان شهر
روز جمعه
روز داس مرگ
عصر جمعه
عصر اضطراب
شب که در رسید
شب که پا گرفت
شب که در سکوت محض ریشه بست
این شب بلند
این سکوت وهمناک
جز با صدای گاه گاه ناله ها
از کجا و ناکجای این خرابه ها 
نمی شکست
ناله های زخمی ضعیف
گوش کن
ناله اش به گوش می رسد
ناله ای دگر
گوش کن
ناله رفت
ناله نیست
شمع دیگری تمام شد
گوش کن
این شب هزار ناله
این شب هزار شب
کی به صبح می رسد؟
صبح شنبه
صبح ناله های رفته
صبح سرد
یک معلم شکسته بسته
مات و گیج و گنگ
می رود
می رسد به مدرسه
می رود به سمت در
می رود به سمت صبحگاه
شیر نیمه باز
چک چکی از آب و خون
می رود به سوی های و هوی بچه ها که نیست
این سکوت تلخ چیست؟!
زنگ را چرا نمی زنند؟!
بچه ها چرا نیامدند؟!
میزهای خالی کلاس
سقف ریخته
برگه های امتحان
نمره های بیست
دفتر حضور یا ...
اسم های هست و نیست
یک معلم شکسته بسته
مات و گیج و گنگ
بچه ها چرا نیامدند؟!
کیف های گمشده
دفتر و کتاب های برگ برگ
یک مداد و چند قطره خون
بچه ها تمام جمعه ناله کرده اند
بچه ها تمام شب
روبه روی مرگ بوده اند
بچه ها چقدر خسته اند
بچه ها سفید پوش
بچه ها کنار هم
بچه ها به خواب رفته اند
مشق های ناتمام شان
تمام شد
مدرسه چقدر ساکت است!
711 0 5

پسرم، سلام / محمدرضا عبدالملکیان

پسرم، سلام

برایت گیاه آورده ام

از جنگل های دور

برایت گیاه آورده ام

بیدار می شوی؟

2603 0 2.67

به اولین پرنده که رسیدی / محمدرضا عبدالملکیان

دخترم
به اولین پرنده که رسیدی
سلام کن
مسیر آسمان
همیشه از دومین پرنده آغاز می شود
1958 0 4

حالا که آمده ای / محمدرضا عبدالملکیان

حالا که آمده ای
قبول کن
جاده ها به جایی نمی رسند
این بار از مسیر رودخانه می رویم
 
 
حالا که آمده ای
تازه می فهمم
احساس آن دهقان پیر
و مزه ی دعای باران را
 
 
حالا که آمده ای
باز هم به گیلاس آباد می رویم
به آن باغبان بگو نگران نباشد
ما گیلاس ها را نمی چینیم
فقط با گیلاس ها حرف می زنیم
1690 0 3.67

دو دانگ از من،یک دانگ از ستاره ی بی سامان / محمدرضا عبدالملکیان

دو دانگ از من و
یک دانگ از ستاره ی بی سامان
به همین اشاره ی روشن بسنده می کنم
دو دانگ از من و
یک دانگ از کرامت کوهستان
با همین شکوه شیرین
از وسوسه های کوچک عبور می کنم
دو دانگ از من و
یک دانگ از هوای بهاران
با شاخه ای گل شب بو
به خانه بر می گردم
شکوفه های سر ریز نگاهت
امانم نمی دهند
چه عطر تازه ای دارند
دانگ در دانگ
شکوفه های سر ریز نگاهت
 
 
743 0

که از عشق بهتر کسی نیست / محمدرضا عبدالملکیان

همین گونه بهتر
همین گونه همپایِ ابر شتابان
همین گونه همرازِ باران
سفر تاسلام درختان
شکفتن
شکوه بهاران
همین گونه
پیوسته با بی قراران
تماشا 
تماشای آن رازِ روشن
که از پشت پرچین
کسی را صدا کرد
صدای سر انگشتِ باران
به سر شانه ی مهربانی
همین گونه بهتر 
صدای رسیدن
به سرچشمه ی زندگانی
و چشمی که چرخید 
و در هیچ سو هیچ کس نیست
همین گونه بهتر 
اشارات فرصت
و آمد
و از دور
از دوردستِ مه آلود
و از لابلای دختان همراز
کسی آمد و 
در نگاه کسی ماند
گره خوردن راز و پرواز 
کسی آمد و 
برگ ها را طنینی پر از تازگی داد
و هر شاخه را
سهمی از فرصت عشق بخشید
و برخاست
و از لابلای درختان عاشق
به آن سوی باران سفر کرد
صدای نفس های حیرت 
علف های مبهوت نمناک
حضور هوایی طربناک
و یک عطر نورس
که پیچید در باور باغ
و دیگر کسی نیست
همین گونه بهتر
که از عشق بهتر کسی نیست
782 0 5

آی باران بگیر دستم را / محمدرضا عبدالملکیان

دفتری خالی ام، چه بی معنا!
مانده ام در حصار خود تنها
 
و سرانگشت روشن باران
خط سبزی نمی کشد اینجا
 
سطری از آفتاب با من نیست
و مرورم نمی کند دریا
 
تا کجا نانوشته خواهم ماند
در کتابِ ستاره و صحرا
 
و کسی نیست پشت چشمانم
و کسی از قبیله ی لیلا
 
چه شد آن پا به پای دل رفتن
چشم درچشمِ روشن فردا
 
چه شد آن دست های بارآور
و چنین پاکشیدن از گل ها
 
و شقایق مرا نمی خواند
و صدایم نمی کند افرا
 
پای باران نمی رسد تا من
دستِ دریا نمی زند در را
 
من چنین نیستم، نمی خواهم
که بیفتم به پای خود از پا
 
و درختی نمی شود تسلیم
آی باران بگیر دستم را
 
برسانم به واپسین لبخند
بتکانم در اولین دریا
1152 0 4

در كارتِ‌ عكس ‌دارِ شناسایی‌، فرصت‌ برای‌ زندگی‌ دل‌ نیست‌ / محمدرضا عبدالملکیان

در اضطراب‌ِ زندگی‌ شهری‌ 
جز، با كارتِ‌ عكس ‌دارِ شناسایی‌
هرگز دری‌ گشوده‌ نشد بر من‌ 
هرگز كسی‌ به‌ یُمن‌ ورود دلم‌ نگفت:
«آقا خوش‌ آمدی»
امروز، معنای‌ من‌
یك‌ كارت‌ِ بی‌ تحرك‌ِ بی ‌روح‌ است‌
بر آن، نشان‌ِ نامی‌ و عكسی‌ كه‌ این‌ منم‌
در كارتِ‌ عكس ‌دارِ شناسایی‌ 
فرصت‌ برای‌ زندگی‌ دل‌ نیست‌
دائم‌ نگاهبان‌
با جستجوی‌ جامه‌ و جیبم‌
در چشم‌ های‌ من، تردید می‌ كند
هربار، یك‌ كارت‌ بی ‌تحرك‌ بی ‌روح‌
راه‌ خلاص‌ من‌ 
یادش‌ به‌ خیر
در سال‌ های‌ زندگی‌ روستایی ‌ام‌
هرگز میان‌ مزرعه‌ و من، دری‌ نبود
هرگز برای‌ دیدن‌ روییدن‌ گیاه‌ 
یك‌ كارت‌ِ عكس‌ دار شناسایی‌ 
در جیب‌ من‌ نبود
بی ‌جستجوی‌ جامه‌ و جیبم‌
از مرزهای‌ گندم‌ و جالیز
هر روز می‌ گذشتم‌ و می‌ رفتم‌ 
مرزی‌ اگر كه‌ بود
دستان‌ كرت‌ بود گشوده‌ به‌ روی‌ آب‌
تا آب‌ را به‌ شوق‌ در آغوش‌ بِفشرد
مرزی‌ اگر كه‌ بود
بالایِ‌ بی قرارِ سپیدارِ سبز بود
چشم‌ انتظارِ حاصل‌ پیوند خاك‌ و آب
یادش به خیر
دیروزها و زندگی روستایی ام
آن روزهای سرخوش بی کارت
شادابی دلی که نمی ترسید
شیرینی دلی که نمی افسرد
د‌یروز رفت و روز‌
امروز، 
یك‌ كارت‌ بی‌ تحرك‌ بی‌روح‌
آیینه‌ دار این‌ دل‌ افسرده‌ است‌
حتی‌ 
این‌ كارت‌ بی‌ تحرك‌ بی‌ روح‌
بوی‌ نجیب‌ رویش‌ گندم‌ را
در ذهن‌ من‌ به‌ خاك‌ سپرده‌ است.
 
750 0

من ایلیاتی ام / محمدرضا عبدالملکیان

من ایلیاتی ام
از نسل رنج
از نسل دست های ترک خورده
از نسل کوه و تنگه و بِرنو
از نسل قله های نشسته در ابر و اوج
از نسل مردهای نمد پوش
آزادگان دشت 
دلبستگان کوه
بسیار سال                                  
قلبم، با قلب کوه تپیده است
با نعره ی تفنگ
بسیار سال
حرفم همیشه ساد ه و یک رنگ
من ایلیاتی ام
من دل ز کوه دارم
من دل ز قله ای که سحرگاهان
خورشید را زخواب شبانه
بیدار می کند
پشتم همیشه کوه
پشتم همیشه دشت
عشقم همیشه چادر و کوچ و گیاه و رود
گروس1، گروسِ پیرِ سر به طاق فلک سوده
مغرورِ پاکِ سر به خاک نیالوده
روزی که من جدا شدم از تو
روزی که من به شهر رسیدم
اسب غریب من، چه هراسی داشت!
اسب غریبِ من، نفسش آشنا نبود
با این هوای تلخ گرفته
اسب غریبِ من
تندیسِ پای بسته ی میدان را
باور نداشت
اسبم ،آزاده ی همیشگیِ نبضِ سبزِ دشت
با شیهه ای ز خشم
رَم کرد وعاشقانه سوی تو برگشت
من ماندم و غریبگی و غربت
اینجا نشان ز رود ندیدم
اینجا نشان زسبز شدن ،هیچ
اینجا نشان ز نسل سواران
مردان پاک باخته، عیاران
دریادل همیشگی ایل «شیرعلی مردان»2
اینجا نشان ندیده ام از آنان
گروس، گروس
اینجا چقدر فاصله سنگین است
از رخم کاهگل 
تا آسمانخراش
اینجا سرود سرکش فریاد
گم گشته درحقارتِ «ای کاش»:
«ای کاش سرنوشت سپیدی رقم زند
خوشبختی مرا»
«زین سو جدا شوم»
«در آسمان آن جا، آن سو رها شوم»
گروس، گروس
اینجا زمین حقارت انسان را
احسا س میکند
اینجا کسی ترانه ی سبز بهار را 
باور نمی کند
 
من ایلیاتی ام
بسیار سال، با باور سکون، بیگانه بوده ام
تقدیر من همیشه چنین بوده است:
«ییلاق»
«قشلاق»
«درجستجوی سبزه»
«در جستجوی رود»
«در جستجوی باروری های زندگی»
درمن هنوز دامنه دارد
شبهای کوه وآتش و بیداری
شب های باد و بیم
شب های هول و هیس
شب های شک نشان
شب های ردپای شبیخون
شب های شب نخفتنِ بِرنو
بِرنو، این خشم کوهسار
این چشم بی بدیل
این پاسدار حرمت آزادگان ایل
در من هنوز دامنه دارد
شب های پر ستاره ی سرشار
شب های نای نی
شب های سوز دل
شب های خاطرات قدیمی
شب های نام و یاد «قدم خیر»3
شب های ابر غصه که می بارید
شب های راز سینه که می رویید
و «دایه، دایه»4 که در خون کوه می جوشید
گروس
گروسِ پیرِ سر به طاق سوده
مغرورِ پاکِ سربه خاک نیالوده
دردی عمیق دارم
اینجا، فرزند کوه را
دعوت به سکوت وتسلیم می کنند
من ایلیاتی ام
من وصله ای به پیرهن شهر نیستم
اینجا غریب مانده ام ودلتنگ
من سنگ نیستم
 
 
 
1-نام کوهی در شهرستان نهاوند
2-نام یکی از مردان مبارز عشایر لُر
3-نام یکی از زنان مبارز عشایر لُر
4- دایه به معنی مادر و «دایه دایه» از ترانه های حماسی لرستان است.
2161 0 3

دل من گره گیر من ماند و «امروز» پای مرا بست / محمدرضا عبدالملکیان

از آتش
چه مردان سبزی
چه مردان سبزی از آتش گذشتند
چه مردان سبزی در آتش نفس تازه کردند
زمین تشنه
من تشنه
دل های با خویش و با هیچ پیوسته، تشنه
چه مردان سبزی به دریا رسیدند
نسیمی نیامد
نسیمی نپرسید
نسیمی مرا رو به معنای شبنم نچرخاند
دل من گره گیر گل های قالی
دل من گره گیر برگ حقوق تقاعد
دل من گره گیر یک میز
یک پله
یک پست
دل من گره گیر من ماند
چه مردان سبزی به آیین افرا رسیدند
دل من گره گیر تزویر پنهانی یک ترازو
دل من گره گیر یک حجره
یک خانه
 یک کارخانه
دل من گره گیر حراج انصاف
چه مردان سبزی به باغ تماشا رسیدند
دل من نپرسید
چرا خانه ام از عبور پرستو تهی شد
چرا پشت تنهایی ام
رد پرواز پروانه ها سوخت
مسیر نگاهم
چرا از نفس های باران جدا ماند
چرا کرت دستان سبزم ورق خورد
و دیگر کسی سمت سرچشمه ی باغ را
از دل من نپرسید
دل من گره گیر من ماند
و «امروز» پای مرا بست
و افسون یک وعده، یک وجه
و جادوی یک نام
و آوازه ی یک تریبون
و پیوند رنگین ترین چاپ
با دفتر شعر وا خورده ی من
مرا از مسیر کبوتر جدا کرد
و من چشم بستم بر اندوه مرغان آبی
و من پشت کردم به قانون افرا
و من پا نهادم به چشم شقایق
و من چشم بستم به هنگامه ی آه
در سینه ی چاه
و از کوچه ی رنج سرشار یک شهر
دامن کشیدم
من آیینه ی درد را حس نکردم
و آن میل پنهان مرا برد
بریدم
به غربت رسیدم
و بیگانگی از دلم آسمان را درو کرد
و من پشت کردم
به مردان سبزی که در آسمان ریشه دارند
و مردان سبزی که از خوان آتش گذشتند
و مردان سبزی که در باغ آتش
نفس تازه کردند
چه مردان سبزی
چه مردان سبزی به محراب معنا رسیدند
و من سقف بینایی ام را
چراغ کبوتر نیفروخت
و من باغ دانایی ام
میوه ای مهربان را نیاموخت
و من تا چراغان معنای یک گل
دلم را نبردم
دل من گره گیر من ماند
و مردابِ امروز پای مرا بست
چه مردان سبزی به دریای فردا رسیدند!
3578 0 5

این شهر چه کرده، هیچ می دانی؟ / محمدرضا عبدالملکیان

با این دل ریشه دار بارانی
این شهر چه کرده، هیچ می دانی؟

دل، مزرعه ی گیاه و گندم بود
دل، در شط عطر پونه ها گم بود

دل، ریشه به شور و شوق شبدر داشت
دل، شانه به شانه ی صنوبر داشت

دل، دست دعای خلوتی محجوب
دل، چاره گشای چرخ خرمنکوب

دل، خطِ شیارِ شخمِ گاوآهن
دل، راهِ عبورِ خوشه تا خرمن

دل، جلوه ی جوشش بهاران بود
دل، رازِ زلال ابر و باران بود

شب، بام بلند روستا با دل
راهی ز دل ستاره ها تا دل

خوابی همه بوی خوب گندمزار
خوابی نه چنان، که چشم دل بیدار

با بانگ خروس قریه بر می خاست
با هر نفسش سپیده را می خواست

می رفت و به چشمه شستشو می کرد
با باور آب گفتگو می کرد

کاریز، انیس آشنایش بود
یعنی که همیشه پا به پایش بود

کاریز و دلم، دو مهربان با هم
در رویش خاک، این و آن با هم

این، بذر به کام کرت می افشاند
او، ریشه ی تشنه را به خود می خواند

این، تازه نهال را قلم می زد
او، باور خوشه را رقم می زد

در ظهر عطش ضیافتی ساده
یک سفره ی سبز دل به ما داده

در سفره ی سبز این دل و کاریز
یک کوزه ز آب زندگی لبریز

کاریز و دلم، چه سال ها با هم
بیگانه ز قیل و قال ها با هم

با مهر گیاه، همنشین بودیم
همسایه ی روشن زمین بودیم

یک صبح خروسخوان، پرید این دل
خون دید و سپیده را ندید این دل

چشمان هراس و دشنه ای خونریز
فریاد دلم که: وای، کو کاریز؟

در فاجعه دل به پای سر می رفت
می رفت و به ورطه ی خطر می رفت

دل رفت و رسید و دید و خون گردید
از ریشه شکست و واژگون گردید

دل دید به عمق وحشت پاییز
یک دشنه میان شانه ی کاریز

در فاجعه، آب را فدا کردند
یعنی که مرا از او جدا کردند

آنگاه دلم همیشه ابری شد
دل آمد و دل شکست و شهری شد

با این دل ریشه دار بارانی
این شهر چه کرده، هیچ می دانی؟
3854 0 4.11

اشاره ... / محمدرضا عبدالملکیان

بچه ها بزرگ می شوند

          زندگی چه کوچک است ...

 

1649 0

تا کجــــا نانوشتـــــه خواهـم ماند... / محمدرضا عبدالملکیان

دفتری خالــی ام، چه بی معنا
مـانــــده ام درحصـــار خود تنــها

و ســرانگــشت روشـــن بـــاران
خط سبــزی نمــــی کشد اینجا

سطـری از آفتــاب با مــن نیست
و مــرورم نمــی کنـــــد دریـــــا ...

تا کجــــا نانوشتـــــه خواهـم ماند
درکتــــــاب ستــــاره و صحـــــرا

و کسی نیست پشت چشمــانم
و کســــی از قبیـــلـــه ی لیــــلا

چه شـــد آن پا به پای دل رفتــن
چشـم در چشــم روشــن فــردا

چه شــد آن دســت های بــارآور
و چنیــــن پاکشیــــدن از گلـهـــا

و شقــــایـــــق مرا نمی خوانـــد
و صــــدایم نمیـــکنــــــد افــــــرا

پای بـــــــاران نمی رســــد تامن
دست دریــــا نمـــــی زنــــد در را

من چنین نیستم ، نمی خواهم
که بیفتــــم به پای خـــــود از پا ...

و درختــــی نمیشــــود تسلیـــم
آی باران بگیـــــــر دستـــــــم را

برسانــــــم به واپسیــــن لبخنــد
بتکانـــــــم در اولیــــــــن دریــــا....
1150 0 5

دیدار / محمدرضا عبدالملکیان

من در آیینه نگه کردم
دیدم، هیهات
تا نهایت تنهاست!
2076 0 2.75

مهربانی را بیاموزیم / محمدرضا عبدالملکیان

مهربانی را بیاموزیم
فرصت آیینه ها در پشت در مانده است
روشنی را می شود در خانه مهمان کرد
می شود در عصر آهن
آشناتر شد
سایبان از بیدمجنون،
روشنی از عشق
می شود جشنی فراهم کرد
می شود در معنی یک گل شناور شد
مهربانی را بیاموزیم
موسم نیلوفران در پشت در مانده است
موسم نیلوفران، یعنی که باران هست
یعنی یک نفر آبی است
موسم نیلوفران یعنی
یک نفر می آید از آن سوی دلتنگی
می شود برخاست در باران
دست در دست نجیب مهربانی
می شود در کوچه های شهر جاری شد
می شود با فرصت آیینه ها آمیخت
با نگاهی
با نفس های نگاهی
می شود سرشار از رازی بهاری شد
دست های خسته ای پیچیده با حسرت
چشم هایی مانده با دیوار رویاروی
چشم ها را می شود پرسید
یک نفر تنهاست
یک نفر با آفتاب و آسمان تنهاست
در زمین زندگانی آسمان را می شود پاشید
می شود از چشم هایش
چشم ها را می شود آموخت
می شود بر خاست
می شود از چارچوب کوچک یک میز بیرون شد
می شود دل را فراهم کرد
می شود روشن تر از اینجا و اکنون شد
جای من خالی است
جای من در عشق
جای من در لحظه های بی دریغ اولین دیدار
جای من در شوق تابستانی آن چشم
جای من در طعم لبخندی که از دریا سخن می گفت
جای من در گرمی دستی که با خورشید نسبت داشت
جای من خالی است
من کجا گم کرده ام آهنگ باران را؟
من کجا از مهربانی چشم پوشیدم؟
می شود برگشت
می شود برگشت و در خود جستجویی داشت
در کجا یک کودک ده ساله در دلواپسی گم شد؟
در کجا دست من و سیمان گره خوردند؟
می شود برگشت
تا دبستان راه کوتاهی است
می شود از رد باران رفت
می شود با سادگی آمیخت
می شود کوچکتر از اینجا و اکنون شد
می شود کیفی فراهم کرد
دفتری را می شود پُر کرد از آیینه و خورشید
در کتابی می شود روییدن خود را تماشا کرد
من بهار دیگری را دوست می دارم
جای من خالی است
جای من در میز سوم، در کنار پنجره خالی است
جای من در درس نقاشی
جای من در جمع کوکب ها
جای من در چشم های دختر خورشید
جای من در لحظه های ناب
جای من در نمره های بیست
جای من در زندگی خالی است
می شود برگشت
اشتیاق چشم هایم را تماشا کن
می شود در سردی سرشاخه های باغ
جشن رویش را بیفروزیم
دوستی را می شود پرسید
چشم ها را می شود آموخت
مهربانی کودکی تنهاست
مهربانی را بیاموزیم
21980 3 4.47

مات / محمدرضا عبدالملکیان

زندگی، بازی شطرنجی است
که تمامش دو کلام کوتاه است:
«کیش، مات»
تا کجا می شود از «کیش» گریخت؟!
2017 0 4

چشم در چشمِ روشن فردا / محمدرضا عبدالملکیان

دفتری خالی ام، چه بی معنا
مانده ام در حصار خود تنها

و سرانگشت روشن باران
خط سبزی نمی کشد اینجا

سطری از آفتاب با من نیست
و مرورم نمی کند دریا

تا کجا نا نوشته خواهم ماند
در کتابِ ستاره و صحرا

و کسی نیست پشت چشمانم
و کسی از قبیله ی لیلا

چه شد آن پا به پای دل رفتن
چشم در چشمِ روشن فردا

چه شد آن دست های بارآور
و چنین پاکشیدن از گل ها

و شقایق مرا نمی خواند
و صدایم نمی کند افرا

پای باران نمی رسد تا من
دستِ دریا نمی زند در را

من چنین نیستم، نمی خواهم
که بیفتم به پای خود از پا

و درختی نمی شود تسلیم
آی باران بگیر دستم را

برسانم به واپسین لبخند
بتکانم در اولین دریا
2029 0 4.33

تمام چهارده سالگی اش / محمدرضا عبدالملکیان

تمام چهارده سالگی اش را در کفن پیچیدم
با همان شور شیرین گونه
که کودکی اش را در قنداق می پیچیدم
حماسه ی چهارده ساله ی من
با پای شوق خویش رفته بود و اینک
با شانه های شهر
برایم بازش آورده بودند
صبور و ساکت
سر بر زانوانم نهاده بود و
دستان پرپر شده اش را
بر گردنم نمی آویخت
از زخم فراخ حنجره اش
دیگر بار، باران کلام مهربانش را
بر من نمی بارید
بر زخم بسیار پیکرش
عطر آسمانی شهادت موج می خورد
و لبان در خون نشسته اش
مرا تا موج موج خنده های زلال کودکی اش می کشاند
مظلوم کوچک من
کودکی اش را بر اسبی چوبین می نشست
و با شمشیری چوبین
در گستره ی رویاهایش
به ستیز با ظلم بر می خاست
مظلوم کوچک من
با نان بیات شبانه
چاشت می کرد
و با گیوه های خیس
زمستان سنگین شهر را به مدرسه می رفت
اندوهم باد
که انگشتان کوچکش را
بیش از آنکه سپید دیده باشم
کبود دیده بودم
مظلوم کوچک من
هر روز نارنجک قلبش را
از خانه به مدرسه می برد
و مشق هایش را بر دیوار کوچه های شهر می نوشت
مظلوم کوچک من
در رنج ورق می خورد و بزرگ می شد
و هر روز، بار اندوه غریبی
بر شانه های کوچکش
سنگین تر می شد
دیوارهای کوچه ی «دوآبه»*
حماسه ی چهارده ساله ی مرا
از یاد نخواهند برد
آنچنانکه دیوارهای چشم به راه شهر «مندلی»
در آن شبیخون شگفت شبانه
دستان کوچک حماسه ی چهارده ساله ی من
چه رازی را بر دیوارهای شهر مندلی نوشت؟
و عطر چه عشقی را در کوچه های شهر مندلی پراکند؟
که به یکباره، هزار ستون دشمن به هم لرزید
و از هزار سوی
هزار گلوله ی سربی
قلب کوچک حماسه ی چهارده ساله ی مرا
نشانه رفتند
مظلوم کوچک من
در ستاره باران آن شب
چگونه پرپر زد؟
و چگونه پرپر شد؟
که فریادِ رسایِ رسولش
از هزار فرسنگ فاصله
تمام دلم را به آتش کشید
با تمام دلم
تمام چهارده سالگی اش را در کفن پیچیدم
با همان شور شیرین گونه
که کودکی اش را در قنداق می پیچیدم



*دوآبه: نام یکی از کوچه های قدیمی شهر نهاوند
7550 5 4.61

حالا که آمده ای / محمدرضا عبدالملکیان

حالا که آمده ای
چرا این قطار ایستاده است؟
چرا این قطار بر نمی گردد؟
2810 0 1

در التهاب گونه ی او، قد کشید اشک / محمدرضا عبدالملکیان

مادر، سلام
خانه ات آبادان
گفتم که خانه ات؟
در نامه ی تو خواندم و دانستم
بیداد زخم ظالم موشک
سقف گلین خانه ی ما را
به خاک ریخت
مادر غمت مباد
که پاهای ما به پاست
دست تو، دست من
دست هزار من
می سازد و دوباره می آغازد
هر آنچه را که تیر فتنه می اندازد
گفتی:
«آن شب که موشک آمد و ویران کرد»
«مریم به خواب بود»
«فردا فقط عروسک خونینش
بر جای مانده بود»
یک هفته بعد نیز
یک پیرمرد
دست به خون نشسته ی مریم را
از قلب سبز باغچه ی سرخ خانه اش
در لا به لای گریه ی گل ها جست
مظلوم کوچکم
اینگونه در شقاوت ظلمی بزرگ
سوخت
مادر غمت مباد که تاریخ جنگ ما
با خون پاک و روشن مریم
نوشته خواهد شد
با دل، نگاه کن
تاریخِ پُر تلالو مظلومان
سرشار از شکفتن مریم هاست
این نامه را
از جبهه ی جنوب
از سرزمین زخمی خوزستان
با خون پاک و روشن مریم
با خون پر تلاطم کارون
با خون کرخه می نویسم و می گویم:
مادر غمت مباد
اینجا حضور روشن ایثار
جاری تر از تلاطم کارون است
مادر، اینجا ستاره ها همه روشن
اینجا ستاره ها همه نزدیک
در یک شب حماسه و حمله
بر بام خاکریز
گرمای یک ستاره ی قرمز را
من با دو دست خویش چشیدم
دیروز
در هُرم آفتاب و آتش جبهه
یک زن به سن و سال تو را دیدم
گفتم: سلام مادر
چرخی زد و  به شوق نگاهم کرد
در التهاب گونه ی او
قد کشید اشک
گفتا: شهید شد
با کرخه نور تا دل دریا رفت
مثل صدای اوست، صدایت
او پاره ای ز پیکر من بود
نه
من پاره ای ز پیکر او بودم
مادر
این نامه یک اشارت کوتاه
از سرزمین نور و نخل و پرنده است
از سرزمین زخمی خوزستان
از سرزمین راز شهادت
از سرزمین فرصت پرواز
اینجا، فرصت برای نوشتن زیاد نیست
خشم تفنگ منتظر پنجه ی من است
مادر
چشم انتظار باش
خداحافظ
3582 0 3.5

دو هفته است که می سازم / محمدرضا عبدالملکیان

دو هفته است که دلتنگم
هنوز چشم به در دارم
دلم به ابر گره خورده است
هنوز یکسره می بارم

دو هفته است هوا تلخ است
و نیست فرصت پروازم
دو هفته است که می سوزم
دو هفته است که می سازم

دو هفته است در این خانه
چراغ شمع می افروزند
دو هفته است که گلدان ها
در انتظار تو می سوزند

دو هفته است که شب بوها
عزیز گم شده ای دارند
دو هفته است که شب تا صبح
به جستجوی تو بیدارند

دو هفته است که گنجشکان
به شوق دانه نمی آیند
دو هفته است کبوترها
به بام خانه نمی آیند

دو هفته است که دیگر نیست
کسی که عاشق گل ها بود
کسی که در غم ما می سوخت
کسی که آه چه تنها بود

دو هفته است که رازش را
کسی به آب نمی گوید
دو هفته است سلامم را
کسی جواب نمی گوید

دو هفته است که یک شانه
کنار آینه آسوده است
دو هفته است که غم انگار
همیشه مونس من بوده است

به روی طاقچه یک لیوان
سه چار قرص هنوز آنجاست
و نسخه ای که نپیچیده است
دو هفته منتظر فرداست

دو هفته از سفرش رفته است
دو هفته است که دل ابری است
دو هفته است که باران هست
دو هفته است که مادر نیست
2141 1 3.67

بازیچه ایم ما / محمدرضا عبدالملکیان

یک عمر، یک نَفَس
با گام های ممتد بی آغاز
در جاده های ممتد بی پایان
در امتداد این همه پوچی
تا هیچ می رسیم
بازیچه ایم ما
2230 0 3

دست های روشن تو / محمدرضا عبدالملکیان

با هر چه عشق
نام تو را می توان نوشت
با هر چه رود
راه تو را می توان سرود
بیم از حصار نیست
که هر قفل کهنه را
با دست های روشن تو می توان گشود
3690 0 3.8

دیگر نه شاعرم نه عاشق / محمدرضا عبدالملکیان

حالا که آمده ای
دیگر نه شاعرم نه عاشق
فقط این پنجره را ببند
تا دلم نگیرد
1434 0 5

از جنگ، هیجده روز کوچکتر است / محمدرضا عبدالملکیان

سرباز کوچکی است
با جنگ بزرگ شده است
و از جنگ، هیجده روز کوچکتر است
هر چیز و همه چیز
در ذهن کوچکش
به جنگ می پیوندد
و بازی های هر روزه اش
چیزی فراتر از جبهه ای کوچک نیست
با بالش ها و پشتی ها سنگر می سازد
و بی مسلسل کوچکش
از سنگر پای به بیرون نمی گذارد
در ذهن کوچکش
نقش های مدور قالی
مین های دشمن است
همیشه، پا را به احتیاط بر زمین می گذارد
در خیابان به هر نظامی سلام می کند
و در اتوبوس خود را تا کنار آنها می کشاند
هر وقت کاغذ و خودکار می خواهد
می دانم که از جبهه
نامه ای برای ما نوشته خواهد شد
هر روز نان سفره را
میان سربازهای خیالش
قسمت می کند
با آنها بر سفره می نشیند
و با آنها غذا می خورد
بر لیوان آب پُل می بندد
و ریحان ها را از آن عبور می دهد
از نمکْپاش
نارنجک می سازد
از قاشق
خمپاره
از چنگال
چلچله
و لبه های نان بَربَری را
با سبزی می پوشاند(تانک را استتار می کند)
هر روز
و هر روز چندین بار
سربازها
تانک ها
و هواپیماهایش را در دو سو می چیند
او همیشه در یک سو می نشیند
و گاهی من و یا مادرش در سویی دیگر
او همیشه ایران است
او همیشه پیروز می شود
و او همیشه از کشتن هیچ سربازی
خوشحال نمی شود
شب های بمباران
با اولین آژیر
مسلسل کوچکش را بر می دارد
و چراغ ها را خاموش می کند
او با معصومیت کودکانه اش
اضطرابش را از ما پنهان می کند
با صدای هر راکت
دست های کوچکش
بر گردنم گره می خورد
او می گوید:
سنگر گرفته ام
و من می دانم پناه آورده است
مهتاب، نگاه هراسناک کودکم را
در چشمانم می نشاند
و تپش های قلب کوچکش
خروشِ خشم را در رگ هایم می گرداند
در خانه سکوت است و در آسمان آوار بمباران
او می گوید: سنگر گرفته ام
ومن، با سرانگشتان قلبم
کتاب مظلومیت را
در چشمان معصوم سرباز کوچکم
ورق می زنم
2470 0 5